DeNiZ
Yönetim
Doğu ve Batı Edebiyatı: ikisi de eşsiz ve değerli ancak dünya birine yoğunlaşırken öbürüne zarar veriyor mu?
• Batılı yazarlar genellikle karakterlerin duygularını betimlemek için çok zaman harcar.
• Batı edebiyatı romanlarında kahramanların algılarını anlamak daha kolaydır.
• Doğu edebiyatı romanlarında karakterler takım olarak başroldedir.
Coğrafi Keşifler Çağı’nın başlangıcından itibaren batı ve doğu kültürü birbirlerini karşılıklı olarak etkilemiştir. Edebiyatta, giyim kuşam ve eğlence tarzında görebileceğimiz üzere batı kültürü doğu kültürünü ciddi anlamda tesiri altına almıştır. Batı ve doğu, kültürlerinin etkileşmesine rağmen kendi kültürel öğelerini koruyabilmişlerdir.
Karakterlerin duyguları
Batı romanlarında, yazarlar karakterlerinin duygularını betimlerken genellikle çok fazla zaman harcar. Karakterlerin algılarını anlamak oldukça kolaydır. Yazar, okura karakterin nasıl hissettiğini doğrudan söyler. Yazı üslubu doğu romanlarında tamamen farklıdır, duygular apaçık ifade edilmez. Onun yerine, bir üçüncü kişinin tepkileri üzerinden karakterlerin duyguları tanımlanır. Bu anlatım tarzı, okuyuculara karakterlerin iç dünyalarıyla ilgili ipuçları bulmak için okuduklarını yeniden okuma ihtiyacı hissettirir.
Diyalog
Doğu romanlarının en güçlü yönü kesinlikle diyalogdur. Yazarlar diyaloglara örtük fikirler yerleştirirler. Doğu kültüründe, kişinin duygularını göstermeleri alışılmadık bir durumdur ve bu yazı dilinde de geçerlidir. Yazarlar karakterin nasıl hissettiğini açıkça ifade etmez, diyalog üzerinden aktarırlar. Konuşmalara dikkat edildiğinde, diyalog karakterleri daha etkili gösterir. Batı kitaplarında ise tam aksine iç konuşma daha sık kullanılır. Sonuç olarak, okuyucular batı romanlarında karakterleri daha inandırıcı bulurlar.
Hikâyenin yapısı
Sadece yazma yöntemleri değil, ayrıca yapı da farklıdır. Batı romanları genellikle tek bir karaktere yoğunlaşırken doğu romanlarında karakterler bir takım çalışmasına dayanır. Bu nedenle doğu romanlarında karakter sayısı çoktur ve ana karakter çoğu zaman ilk bölümde ortaya çıkan biri değildir. Batı romanlarında bir ekip çalışması olmadığını söyleyemeyiz, sadece batılı yazarlar bütün hikâyenin bakış açısını bir karakter üzerinden aktarırlar.
Ayrıca, doğu romanlarından farklı olarak, batı romanları karakterleri hayallerini gerçekleştirmek üzere işlerken, doğu romanlarında karakterler dünyayı daha iyi bir yer haline getirmeyi amaçlar. Sosyal adalet isterler. Sebebini tarihe bakarak bulabiliriz. İkinci Dünya Savaşına kadar çoğu ülke otoriter rejimle yönetiliyordu ve yazarların hükümete karşı daha fazla fikri vardı. Batı demokrasisinin başarısını görünce bu yazarlar ve izleyicileri aynı yolu takip etmek istediler.
Bunlar sadece doğu ve batı romanları arasındaki bazı farklılıklardır. Bu kültürlerin önemli ölçüde yakınlaşması, her iki yazı türünün giderek birbirine daha fazla benzemesine neden olmuştur. Batı roman tarzında yazılan bazı doğu romanları eski romanlardan daha çok beğenilmiştir. Ve ne yazık ki, bu yeni pazara hitap etmeye çalışılırken doğu romanları karakteristik özelliklerini kaybetmektedir.
Çeviren: Bige Süslü
• Batılı yazarlar genellikle karakterlerin duygularını betimlemek için çok zaman harcar.
• Batı edebiyatı romanlarında kahramanların algılarını anlamak daha kolaydır.
• Doğu edebiyatı romanlarında karakterler takım olarak başroldedir.
Coğrafi Keşifler Çağı’nın başlangıcından itibaren batı ve doğu kültürü birbirlerini karşılıklı olarak etkilemiştir. Edebiyatta, giyim kuşam ve eğlence tarzında görebileceğimiz üzere batı kültürü doğu kültürünü ciddi anlamda tesiri altına almıştır. Batı ve doğu, kültürlerinin etkileşmesine rağmen kendi kültürel öğelerini koruyabilmişlerdir.
Karakterlerin duyguları
Batı romanlarında, yazarlar karakterlerinin duygularını betimlerken genellikle çok fazla zaman harcar. Karakterlerin algılarını anlamak oldukça kolaydır. Yazar, okura karakterin nasıl hissettiğini doğrudan söyler. Yazı üslubu doğu romanlarında tamamen farklıdır, duygular apaçık ifade edilmez. Onun yerine, bir üçüncü kişinin tepkileri üzerinden karakterlerin duyguları tanımlanır. Bu anlatım tarzı, okuyuculara karakterlerin iç dünyalarıyla ilgili ipuçları bulmak için okuduklarını yeniden okuma ihtiyacı hissettirir.
Diyalog
Doğu romanlarının en güçlü yönü kesinlikle diyalogdur. Yazarlar diyaloglara örtük fikirler yerleştirirler. Doğu kültüründe, kişinin duygularını göstermeleri alışılmadık bir durumdur ve bu yazı dilinde de geçerlidir. Yazarlar karakterin nasıl hissettiğini açıkça ifade etmez, diyalog üzerinden aktarırlar. Konuşmalara dikkat edildiğinde, diyalog karakterleri daha etkili gösterir. Batı kitaplarında ise tam aksine iç konuşma daha sık kullanılır. Sonuç olarak, okuyucular batı romanlarında karakterleri daha inandırıcı bulurlar.
Hikâyenin yapısı
Sadece yazma yöntemleri değil, ayrıca yapı da farklıdır. Batı romanları genellikle tek bir karaktere yoğunlaşırken doğu romanlarında karakterler bir takım çalışmasına dayanır. Bu nedenle doğu romanlarında karakter sayısı çoktur ve ana karakter çoğu zaman ilk bölümde ortaya çıkan biri değildir. Batı romanlarında bir ekip çalışması olmadığını söyleyemeyiz, sadece batılı yazarlar bütün hikâyenin bakış açısını bir karakter üzerinden aktarırlar.
Ayrıca, doğu romanlarından farklı olarak, batı romanları karakterleri hayallerini gerçekleştirmek üzere işlerken, doğu romanlarında karakterler dünyayı daha iyi bir yer haline getirmeyi amaçlar. Sosyal adalet isterler. Sebebini tarihe bakarak bulabiliriz. İkinci Dünya Savaşına kadar çoğu ülke otoriter rejimle yönetiliyordu ve yazarların hükümete karşı daha fazla fikri vardı. Batı demokrasisinin başarısını görünce bu yazarlar ve izleyicileri aynı yolu takip etmek istediler.
Bunlar sadece doğu ve batı romanları arasındaki bazı farklılıklardır. Bu kültürlerin önemli ölçüde yakınlaşması, her iki yazı türünün giderek birbirine daha fazla benzemesine neden olmuştur. Batı roman tarzında yazılan bazı doğu romanları eski romanlardan daha çok beğenilmiştir. Ve ne yazık ki, bu yeni pazara hitap etmeye çalışılırken doğu romanları karakteristik özelliklerini kaybetmektedir.
Çeviren: Bige Süslü